Osoby prowadzące przedsiębiorstwa lub interesujące się tematyką zarządzania firmą na pewno prędzej czy później spotkają się z pojęciem kapitału intelektualnego organizacji. Składa się na nią szereg istotnych komponentów oraz pomniejszych elementów, bez których wręcz nierealne jest należyte funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Dlatego o kapitał intelektualny warto dbać w sposób szczególny. Jak tego dokonać?
Co to jest kapitał intelektualny organizacji?
Kapitał intelektualny organizacji tworzą kluczowe zasoby przedsiębiorstwa, które nie mają fizycznej formy. Pozbawione są także finansowego znaczenia. Chodzi o wartości intelektualne mające wpływ na rezultaty osiągane przez firmę. Pracownicy wykazują odpowiednie kompetencje, bezcenne doświadczenie czy zaznajomienie z narzędziami technologicznymi i na skutek swoich działań przynoszą firmie pożądane rezultaty.
Wiedza to podstawa kapitału intelektualnego. Pracownicy ją wykorzystują np. w stosunkach z klientami. Wiąże się to z jednym z elementów omawianego pojęcia, czyli kapitałem relacyjnym. Dotyczy on wszelkich relacji pracowników z interesariuszami, klientami czy dostawcami, czyli fundamentalnych spraw dla maksymalizowania zysków i wytwarzania produktów o najwyższym poziomie jakości.
Czemu warto inwestować w know-how firmy?
Z kapitałem intelektualnym organizacji silnie powiązany jest termin know-how (w tłumaczeniu z języka angielskiego „wiedzieć jak”). Chodzi o zasoby niematerialne, czyli przede wszystkim wspomnianą już wiedzę, wykształcenie czy umiejętności danego pracownika. W założeniu są to jednak wartości czy narzędzia, które pozostają nieznane rynkowym konkurentom, stąd know-how wyróżnia się poufnym charakterem i stanowi istotny element dobrej kanwy modelu biznesowego.
Kwestie organizacyjne poświęcone strukturze wewnętrznej zarządzania, innowacyjne rozwiązania czy metody na uporządkowanie pracy z jednej strony mają na celu zwiększenie przewagi nad konkurencją , z drugiej ważne jest, aby pozostały nieznane poza konkretnym środowiskiem. Jednocześnie, co może martwić niejednego pracodawcę, termin know-how i wspomniane zasoby niematerialne nie są objęte ochroną żadnego prawa, zatem istnieje ryzyko, że wśród pracowników znajdzie się osoba chcąca podzielić się informacjami wewnętrznymi przykładowo z innym przedsiębiorstwem.
Jak rozwijać kapitał intelektualny organizacji?
W wielu aspektach funkcjonowania firmy bez pieniędzy się nie obędzie i podobnie ma się rzecz z kapitałem intelektualnym organizacji. Zainwestowanie w rozwój kadry czy stosowanych do wytwarzania swoich produktów narzędzi to wręcz obowiązek osoby zarządzającej daną firmą. Należy także jasno i klarownie dla wszystkich sformułować cele przedsiębiorstwa i zbudować pewien model biznesowy, dzięki któremu wyznaczone zostaną sprawy priorytetowe.
Zdarzają się kierownicy, którzy są dość powściągliwi w progresywnych działaniach i do swoich pracowników podchodzą wręcz z dozą nieufności. Może im nie zależeć na długoterminowej współpracy i zamiast stabilizacji w zespole, co wiąże się z większymi inwestycjami (np. na szkolenia czy wysokość wynagrodzeń), wolą postawić na zaangażowanie konkretnych osób na krótszy okres. Wówczas stawiane są konkretne projekty czy zadania, mieszczące się w wyraźnych ramach czasowych. W efekcie rozwój kapitału intelektualnego staje się czymś niemal abstrakcyjnym.
Co łączy kapitał intelektualny z kapitałem ludzkim?
Kapitał ludzki to bardzo ważna i często analizowana część kapitału intelektualnego. W nieco szerszym rozumieniu to anatomia człowieka, stan jego zdrowia oraz intelekt. W zawężeniu do bardziej biznesowego pojęcia natomiast stanowi umiejętności, wiedzę, cechy charakteru oraz kompetencje pracowników danej firmy, czyniące z nich osoby produktywne i decydujące o satysfakcjonującym, codziennym funkcjonowaniu przedsiębiorstwa.
Bardzo ważne jest to, aby firma wykazywała progresywne myślenie i dbała o nieustanny rozwój pracowników – nawet tych najlepiej wykwalifikowanych i osiągających najwyższe rezultaty. W związku z tym każdemu przedsiębiorstwu zaleca się organizowanie szkoleń pracowniczych, gdzie będzie można zaznajomić podwładnych z nowinkami technologicznymi, współczesnymi trendami na rynku czy innymi nowatorskimi rozwiązaniami oraz narzędziami – w zależności od branży, do której przynależy dana firma.